ยางนา ป่าอัศจรรย์ @บางสะพาน

แต่ความจริงแล้ว บางสะพาน ยังมีอีกสถานที่หนึ่ง ที่น่าอัศจรรย์ และน่าจะถูกใจผู้ที่ชอบท่องเที่ยวแนวธรรมชาติเป็นอย่างยิ่ง

ไม่ไกลจากชายหาดแม่รำพึง มีป่าผืนหนึ่งที่มีลักษณะพิเศษ ไม่เหมือนที่ไหนๆ เป็นป่ายางนาผืนใหญ่ มีเนื้อที่กว่า 1,200 ไร่มีต้นยางนาราว 600 ต้น แต่ละต้นนั้นมีความสูงถึง30 – 40 เมตร ขึ้นหนาแน่น ริมชายฝั่งทะเลที่นี่คือ “วนอุทยานป่ากลางอ่าว”มีลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบ ดินร่วนปนทรายอยู่ใกล้ชายทะเล มีต้นยางนาขึ้นอยู่เป็นส่วนมาก รองลงมาเป็นไม้พะยอม และตะเคียน

ยางนาต้นสูงใหญ่ นับวันจะกลายเป็นไม้หายากขึ้นทุกที เนื่องจากเป็นไม้ขนาดใหญ่โตช้าแต่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจสูง  แทบทุกส่วนของยางนาสามารถนำไปทำประโยชน์ได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม
เช่นเนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้างที่อยู่อาศัย ทำเครื่องมือเครื่องใช้  น้ำมันจากลำต้นใช้เป็นเชื้อเพลิง  ชันจากลำต้นใช้ในการต่อเรือ  ช่วยสร้างแหล่งอาหารตามธรรมชาติ เมื่อใบยางนาทับถมก็จะเกิดเห็ดหลายชนิดที่ขึ้นในป่ายางนาชาวบ้านได้เก็บกินตามฤดูกาล และใช้เป็นยาสมุนไพร  เป็นไม้ที่ให้ความร่มรื่น  ให้ร่มเงา
ช่วยรักษาความชุ่มชื้น ความสมดุลของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรียกได้ว่าไม้ยางนามีความสำคัญทั้งต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์และเอื้อต่อการรักษาสภาพแวดล้อมประโยชน์ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือป่ายางนาผืนนี้ยังเป็นห้องเรียนธรรมชาติห้องใหญ่ของเด็กๆ อีกด้วย

ชนิดโรงเรียนบ้านท่าขาม อยู่ไม่ไกลจากป่ากลางอ่าว จัดทำโครงการมหิงสาสายสืบ เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปีพ.ศ. 2548ร่วมกับกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม บูรณาการทำให้ต้นไม้ ใบหญ้า ป่าชายเลน ป่าชายหาด และสิ่งมีชีวิตตัวเล็กตัวน้อย กลายเป็นวิชาแสนสนุกของเด็กๆ

เด็กหญิงนิ้งสุริดา แสงสว่าง เล่าว่า “หนูอยากมาสำรวจป่ายางนา ก็เพราะว่าที่นี่มีต้นยางนาเยอะมาก แต่ละต้นมีอายุหลายร้อยปี สูงใหญ่ บางต้นนี่มองไม่เห็นยอดเลยค่ะ อยากรู้ว่ามีลักษณะยังไง มีความสูง ความกว้างเท่าไหร่ แล้วมีประโยชน์ยังไงบ้างค่ะ มาสำรวจกับเพื่อนๆ หลายคนสนุกดีค่ะ ในป่าเย็นสบาย ไม่อึดอัด”

ทุกๆ ปี เด็กๆ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 –6 จะทำการค้นหา พื้นที่ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นใกล้ตัวที่พวกเขาสนใจ สำรวจ สืบค้น เก็บข้อมูลอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นชนิดของพืช ของสัตว์ ระบบนิเวศที่พึ่งพาอาศัย รวมทั้งดำเนินกิจกรรมด้านการอนุรักษ์ และนำชุดประสบการณ์ความรู้ไปแบ่งปัน หรือเผยแพร่ ให้รุ่นน้อง หรือบุคคลอื่นๆ ได้รับรู้ และเห็นความสำคัญของพื้นที่

“หนูชอบขั้นตอนการแบ่งปันที่สุดค่ะ เพราะว่าจะได้แบ่งปันเรื่องราวที่เราได้เจอให้กับเพื่อนๆ ที่โรงเรียนที่อาจยังไม่เคยเข้ามาที่ป่ายางนา จะมีการแสดง หรือบางทีแค่เล่าให้ฟังเฉยๆ ก็สนุกค่ะ”

เรื่องราวใกล้ตัวนำมาสู่จุดเริ่มต้นของการเรียนรู้สิ่งเล็กๆ ที่มีคุณค่าได้เห็น ได้สัมผัส และค้นพบเรื่องราวต่างๆ ด้วยตัวเองค่อยๆ ซึมซับว่าสิ่งที่มีอยู่ในชุมชนนั้นมีค่ายิ่งนักเมื่อได้ลงมือทำและศึกษาเรื่องราวสะสมเรียนรู้วันละเล็กละน้อย

น้องนิ้งบอกว่า“เข้าป่ายางนา ต้องไปดูต้นยางนาที่เก่าแก่ที่สุดนะคะ อายุ 200 กว่าปี เรียกว่าเป็นคุณทวดเลยค่ะ สูงตั้ง 85 เมตร ความยาวรอบต้นก็ประมาณ 6 เมตร หรือ 6 คนโอบ อยากให้มีต้นไม้ต้นใหญ่ๆ แบบนี้เยอะๆ ค่ะ” น้องนิ้งกล่าวทิ้งท้าย

ตามเด็กบางสะพาน ตะลุยป่ายางนา ริมทะเล ในทุ่งแสงตะวัน ตอน ป่ายางกลางอ่าว เช้าๆ วันเสาร์ที่ 6 เมษายน เวลา 06.25 น. ทางช่อง 3 ช่อง 33 ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้ทาง www.payai.com หรือ เฟซบุ๊กทุ่งแสงตะวัน